تنفیذ وصیّت نامه چیست؟

وصیّت کردن، به عبارت ساده یعنی تعیین تکلیف کردن برای اموال و امور بعد از فوت خود.

قانون گذار برای تعیین تکلیف در زمینه اموال بعد از فوت، شخص را محدود کرده و اجازه نداده در بیشتر از یک سوم اموال خود دخالت کند. و اگر در بیشتر از آن دخالت کند؛ نیازمند امضای وارثین خواهد بود.که به این حالت تنفیذ وصیت نامه گفته می شود

فردی که وصیّت می کند ممکن است به ۳ راه مختلف وصیّت نامه را تنظیم کند یا به صورت رسمی خواهد بود که چون در دفتر اسناد رسمی ثبت شده قابل اعتراض و انکار نیست. دو نوع دیگر وصیّت نامه هم یا خود نوشت هستند یا سری که وصیّت نامه خود نوشت قابل اعتراض می باشد توسط ورثه.

اما در ادامه با ما همراه باشید تا از تنفیذ وصیّت نامه مطالبی را بیان کنیم.

دخالت در اموال در زمان زندگانی

دوستان طبق حکم قانون یک فرد حق دخالت در تمام اموال خود را در زمان حیات خود دارد؛ یعنی در زمان زندگانی، شما می توانید تمام دارو ندار و تمام اموال خود را در راهی که علاقه مندید مصرف کنید؛ برای مثال خرج امور خیریه کنید.

یا اینکه به یکی از فرزندان خود منتقل کنید این برای زمان زندگانی ست.

تنفید وصیّت نامه در معنای اول

اگر فرد بخواهد وصیّت کند و برای زمان بعد از فوت خود تعیین تکلیف کند؛ حق دخالت در تمام اموال خود را ندارد و صرفا تا یک سوم از اموال خود را می تواند وصیّت کند.

برای مثال اگر شما بخواهید یک خانه را به نفع امور خیر وصیّت کنید؛ اگر آن خانه در قیاس با سایر اموال بیشتر از یک سوم باشد باید ورثه این موضوع را اجازه بدهند و امضا کنند در غیر این صورت آن وصیّت صحیح یا نافذ نیست.

به طور ساده اگر کل دارایی شما ۱ میلیارد تومان باشد شما می توانید برای حدود ۳۳۰ میلیون کم و بیش تعیین تکلیف کنید و اگر بیشتر از آن را وصیّت کردید؛ بعد از فوت باید ورثه اجازه بدهند.

پس معنای تنفیذ وصیّت در اینجا همان تایید و اجازه و امضای ورثه است در جایی که متوفی بیش از حد قانونی وصیّت کرده است.

تنفیذ وصیّت نامه در معنای دوم

زمانی تنفیذ وصیّت نامه به معنای اجازه وراثان نسبت به امضای وصیّت بیشتر از یک سوم است.

که در سطر قبلی توضیح داده شد.

زمانی هم تنفیذ وصیّت نامه به معنای این است که وصیّت کننده به نفع کسی مالی را وصیّت می کند اما وراث وی منکر آن می شوند حال آن فرد که به نفع او مالی وصیّت شده است از دادگاه می خواهد با توجه به ادله موجود که مهم ترینش وصیت نامه است؛ وصیّت متوفی را تنفیذ کنند تا دیگر ورثه حق وی را انکار و پایمال نکنند.

به عبارتی حکم دادگاه و اقتدار حکم دادگاه باعث شود ورثه وصیت کننده، حق شخص را در نظر بگیرند.

تنفیذ وصیت نامه شفاهی

طبق قانون، وصیت نامه باید کتبی یا به صورت محضری باشد یا به صورت خودنوشت و یا سری (وصیتی که بعد از نگارش، به دفتر اسناد رسمی امانت داده می شود) تنظیم شود.

اما در مورد وصیت نامه شفاهی مقرر شده تنها در صورتی که ورثه آن را قبول کنند و اقرار کنند که وصیت صحیح است (اقرار به صحت وصیت) معتبر خواهد بود.

برای مثال اگر پدر در جمع ورثه خود، مالی را شفاهی به نفع کسی وصیت کرده باشد؛ اگر چه واقعا وصیت انجام شده است اما اگر سایر ورثه بعدا آن را انکار کنند و قبول نکنند؛ آن شخص از آن مال محروم می شود.

پس شخص اگر در دادگاه با تقدیم دادخواست تنفیذ وصیت نامه شفاهی طرح دعوا کند و شاهد هم بیاورد قبول نیست مگر آنکه خود ورثه در دادگاه اقرار کنند.برای اطلاع از جزئیات وصیت نامه عادی شفاهی و نحوه صحت آن می توانید از طریق موسسه وکیل تاپ با وکلا و مشاوران اخذ مشاوره کنید.

تنفیذ وصیت نامه محضری یا رسمی

اگر وصیت نامه در محضر و یا دفتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد؛ سند محکم تری خواهد بود اما اگر متوفی یا موصی به بیشتر از یک سوم یا ثلت اموال وصیت کرده باشد عده ای میگویند در وصیت محضری باید اجرا شود اما حکم قانون مدنی بسیار صریح است و وصیت بیش از ثلث نافذ نیست چه محضری باشد چه غیر محضری حال با وجود این ورثه می توانند دادخواست ابطال سند وصیت نامه رسمی نسبت به مقدار بیشتر از یک سوم وصیت را از دادگاه بخواهند.

این بحث بیش تر از باقی موارد دارای پیچیدگی است لذا بهتر تست با وکلا و مشاوران متخصص در این زمینه مشورت کنید تا راه کار های لازم برای شما بیان شود.

تنفیذ وصیت نامه خود نوشت یا سری

این وصیت نامه ها عادی می باشند و اگر بیشتر از یک سوم باشد قابل اعتراض است و همچنین می توان آن را تنفیذ کرد. یعنی مقدار بیشتر وصیت شده را اجازه داد و امضا کرد.

وصیت نامه خودنوشت توسط خود وصیت کننده نوشته می شود. امضا می شود و همچنین دارای تاریخ دقیق است.

وصیت نامه سری هم وصیت نامه ای است که به صندوق امانات اداره ثبت سپرده شه است.

نمونه دادخواست تنفیذ وصیت نامه

ریاست محترم دادگاه

آقای / خانم … که به موجب گواهی فوت در مورخه… فوت نموده اند، در مورخه … در کمال صحت و سلامت، وصیت نامه عادی پیوست دادخواست را به نفع اینجانب تنظیم نموده و اینجانب نیز وصیت مذکور را بعد از فوت وی قبول کرده‌ام

نظر به اینکه خواندگان که (به موجب گواهی انحصار وراثت پیوست) همگی وراث منحصر متوفی می باشند لکن از پذیرش وصیت نامه مذکور و عمل به مفاد آن امتناع می‌نمایند؛ لذا تقاضای صدور حکم به تنفیذ وصیت نامه عادی موضوع دعوا مستند به مواد ۲۷۶ الی ۲۹۹ قانون امور حسبی به انضمام خسارات دادرسی مورد استدعاست.

نمونه رای دادگاه در تنفیذ وصیت نامه

رأی بدوی

در پرونده مطروحه ق.ب. به طرفیت ۱- گ. ۲- ع. ۳- ع. جملگی ب.که ورثه مرحوم ح.ب. می‌باشند؛ تنفیذ وصیت نامه عادی مورخ ۱۳ /۱۱/۱۳۸۶ با امضاء منتسب به متوفی را اقامه نموده است که مفاد و متن این وصیت نامه دلالت بر وصیت متوفی به نحوه تقسیم کل ما ترک خود پس از فوت به پنج سهم داشته و دارد که از جمله یک سهم از این پنج سهم، حسب متن این وصیت نامه به فرزندان شهید ع.ب. وصیت می‌شود و در جلسه رسیدگی نیز کاشف به عمل می آید که فرزندان شهید بزرگوار ع.ب.۳ فرزند و ایضاً یک همسر می‌باشند و دادگاه برابر با دادنامه منقوض به شماره ۹۱۰۰۱۲۰ – ۱۳/۲/۱۳۹۱ به این جهت که ورثه شهید نیز جزو موصی لهم می‌باشند.

نتیجه گیری

در بالا سعی داشتیم مواردی را از تنفیذ وصیت نامه عادی بیان کنیم. که باید دقت کنید تنفیذ دو حالت دارد یا اینکه متوفی مازاد بر ثلث وصیت کرده که اجازه وراث را می خواهد که گفته می شود تنفیذ وصیت و یا اینکه متوفی به نفع شخصی وصیت کرده اما ورثه حق وی را نمی دهند و حال آن شخص برای آنکه بتواند حق خود را بگیرد در دادگاه دادخواست تنفیذ وصیت را تقدیم می کند تا بلکه بتواند با اقتدار حکم دادگاه به حق خود برسد.

توحید زینالی

منبع : https://vakiltop.com/blog