انعقاد قراردادهای سفیدامضا و مخدوش، خروج از چارچوب قانون کار و اعمال سلیقه کارفرما در زمان انعقاد قرارداد همکاری با نیروی انسانی از جمله ضعف‌هایی است که طی دو دهه گذشته به شدت امنیت شغلی افراد را در بازار کار و اشتغال تهدید کرده و آن را به خطر انداخته است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، قرارداد موقت کار، قرادادهای سفید امضا، عدم بهره‌مندی از خدمات بیمه تامین اجتماعی، عدم بازنشستگی پیش از موعد مشاغل سخت و زیان آور، عدم ایجاد تشکل‌های کارگری در واحدهای تولیدی و پرداخت نامنظم حقوق ماهانه، جبران خسارت‌های وارده به کارگران، عدم ارائه خدمات بازرسی و عدم رعایت بهداشت محیط کار در برخی واحدهای تولیدی و خدماتی از اهم مشکلات جامعه کارگری محسوب می‌شود که در این میان قرارداهای موقت و سفید امضا، عوارض سنگینی است که جامعه کارگری برای ادامه زندگی باید بهای آن را بپردازد.
در واقع وارد کردن نظر و سلیقه کارفرما در مفاد قرارداد کاری از جمله میزان حقوق و دستمزد ماهیانه، بیمه افراد، تصمیم‌گیری در مورد نحوه ادامه همکاری همچنین پرداخت و یا عدم پرداخت سنوات، عیدی، پاداش و موضوعاتی از این دست، همه و همه تخلفاتی است که می تواند یک‌طرفه و فقط با نظر کارفرما منعقد شود.
مطابق با ماده ۷ قانون کار، قرارداد کارعبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری، برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد، حال با این تعریف در قانون کار، قرارداد سفید امضا چه معنی دارد؟
در تبصره ۳ ماده ۷ طرح اصلاحی مقرر شده است که طبق آن قراردادهای با بیش از ۳۰ روز باید به صورت کتبی و در فرم مخصوص که توسط وزارت کار و امور اجتماعی در چارچوب قوانین و مقررات تهیه و در اختیار قرار می‌گیرد، منعقد و ثبت شود؛ این تبصره که قرارداد باید کتبی باشد، به سود کارگران است، زیرا حقوق و تعهدات دو طرف کاملا مشخص شده و هر یک عزم به اجرای تعهدات خویش می‌کنند.
اما کارفرمایان در ابتدای کار با کارگر ضمن گرفتن قراردادهای سفید امضا، سفته و حتی تعهد محضری هم دریافت می‌کنند و در صورتی که کارگر احقاق حق کند، سفته او را به اجرا می‌گذارند که با این کار حق قانونی او با تعهد محضری پایمال می‌شود.
ناتوانی افراد در زمان جذب در بنگاه ها و واحدهای تولیدی کشور برای تعیین شرایط کاری خود، اعمال نظر و یا طرح درخواست موضوعی شده است که در سایه آن برخی کارفرمایان و بنگاه داران از فرصت به دست آمده نهایت سوء استفاده را به نفع خود کرده و در واقع نیروی تحت امر خود را به هر شکلی که بخواهند، اداره می‌کنند.
گسترش روزافزون تعداد بیکاران و جویندگان شغل در کشور به ویژه در دو دهه گذشته باعث شده است تا کارفرمایانی به این فکر بیفتند که خواهند توانست با تسلط کامل بر نیروی خود، وی را به کار گیرند و هر زمانی هم تشخیص دادند، وی را از کار اخراج کنند.
به عبارتی دیگر وجود نوعی هراس همیشگی در از دست دادن شغل، افزایش قراردادهای کوتاه مدت، فصلی، ماهیانه و حتی ادامه همکاری بدون انعقاد قرارداد باعث شده است تا دامنه سوء استفاده از افراد افزایش یابد و امروز قانون کار در مورد بسیاری از شاغلان واحدهای مختلف کشور به راحتی رعایت نشود.
رییس هیات مدیره مجمع نمایندگان کارگران خراسان رضوی: کارگران با امضای قراردادهای سفید امضا از سنوات کاری برخوردار نمی‌شوند
حسن آقاز، رییس هیات مدیره مجمع نمایندگان کارگران خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، گفت: کارفرمایان در ابتدا با گرفتن تعهدنامه یا تسفیه حسابی از کارگر می‌گیرند و کارگر مجبور است که تصفیه حساب را سفید امضا بدهد و اینگونه از سنوات کاری خود برخوردار نمی‌شود، زیرا کارفرما می‌تواند هرگونه که بخواهد آن تعهدنامه را کامل کند.
وی با اشاره به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی، افزود: طبق گفته آقای لبافی هر کدام از کارفرمایانی که از کارگر قرارداد سفید امضا بگیرند، کارگر می‌تواند به مجمع نمایندگان کارگران و یا کانون شورای اسلامی کار و یا به صورت مستقیم به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کند تا به حقوق وی رسیدگی شود.
رییس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی: قراردادهای سفید امضا نوعی سوء استفاده از کارگر محسوب می‌شود
رحمت‌الله پورموسی، رییس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه خراسان، تصریح کرد: به دلیل اینکه تعادل بین عرضه و تقاضا وجود ندارد تعداد افراد بیکار زیاد شده و کارگری که دنبال کار است، مجبور می‌شود رضایت به قرارداد سفید امضا دهد که این نوعی سوء استفاده از کارگر به شمار می‌آید.
وی ورود بی‌رویه کالاهای چینی را باعث بر هم زدن فضای کار دانست.
وی افزود: یک کارگر اگر حقوقش مناسب باشد با یک شیفت کار کردن می‌تواند امرار معاش کند، اما اگر حقوق مناسب نباشد، مجبور به کار کردن در ۲ یا ۳ شیفت می‌شود که این مساله باعث آسیب روانی و جسمی به کارگر می‌شود.
پورموسی با بیان اینکه آسیب‌روانی حتی می‌تواند باعث ایجاد ناهنجاری در خانواده‌ها شود، خاطرنشان کرد: نسبت به گذشته نظارت بر قراردادهای سفید امضا بهتر شده است، اما باز هم شاهد اینگونه موارد هستیم.
وی تصریح کرد: ماده ۱۰ قانون کار می‌گوید که قراردادها باید در ۴ نسخه تنظیم شود، یک نسخه برای کارگر، نسخه دیگر برای شرکت و محل قرارداد، نسخه‌ای برای نماینده قانونی کارگران یا شورای انجمن صنفی ارسال شود و نسخه‌ای به اداره کار، که اگر این مورد الزامی شود و یک نسخه از قرارداد به اداره کار ارسال شود، نظارت بهتری بر قراردادها خواهد شد.
رییس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی با تاکید بر اینکه باید قراردادهای کار ساماندهی شود، گفت: امسال برای کار باید بر روی شعار سال”تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی” تمرکز داشته باشیم و محصولات تولیدی کشورمان، جایگزین محصولات وارداتی سایر کشورها شود تا دغدغه امنیت شغلی کارگران نیز از بین برود.
اینکه کارگران تن به امضای قراردادهای سفید امضا می‌دهند، به دلیل کمبود کار و ازدیاد نیروی کار است، به بیان دیگر بیکاری، کارگران را مجبور به امضای قراردادهای سفید امضا در ابتدای کار می‌کند که در حقیقت قید سنوات کاری خود را می‌زنند.
گزارش: فریبا سرادار، خبرنگار ایسنا، منطقه خراسان
منبع : https://www.isna.ir/news/91021105711
