زمانی که یک فروشنده قصد فروش یک کالا را دارد و قیمت تمام شده کالا را به خریدار می گوید و در عوض تقاضای مقدار مشخصی سود می کند, به این بهره کاری مرابحه می گویند در ادامه به توضیح مفصل آن و فرق آن با فروش اقساطی و نظر رهبر انقلاب درباره پرداخته شده است.
مرابحه چیست ؟
مرابحه یکی از عقود اسلامی است و عبارتست از « فروش کالا به بهای معلوم به مشتری، به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای کالا به اقساط مساوی یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین دریافت شود.»
مرابحه یکی از ابزارهای تأمین مالی اسلامی است و برای تأمین مالی تولید، سرمایه در گردش واحدهای صنعتی، کشاورزی و معدنی است. همچنین این عقد برای حمایت از بازار سرمایه، انتشار اوراق صکوک و تأمین مسکن مورد استفاده قرار می گیرد.
مرابحه شامل قرارداد بین بانک و مشتری برای فروش یک دارایی یا کالاست. در این قرارداد، بانک کالاهای مورد تقاضای مشتری را خریداری کرده و آنها را به قیمت بیشتر به مشتری می فروشد. مبلغ سود (افزایش قیمت) پیش از بسته شدن قرارداد مشخص و تثیبت شده و به مشتری اعلام می شود.
لغت مرابحه از کلمه «ربح» گرفته شده است که به معنی «افزایش» است. مرابحه مبلغ اضافه پرداختی است که خریدار یک دارایی خاص (به جز دارایی های پولی همچون پول نقد و اسناد دریافتنی) به فروشنده می پردازد. فروش کالا در عقد مرابحه می تواند به صورت نقدی یا اقساطی باشد.
در بیع مرابحه فروشنده (بانک) هزینه تمام شده تحصیل دارایی ( کالا ) اعم از قیمت خرید، هزینه های حمل و نقل و نگهداری و سایر هزینه های مربوطه را به اطلاع مشتری می رساند و سپس تقاضای مبلغ یا درصدی اضافی (mark up) به عنوان سود می کند.
مرابحه ابزار مهمی برای حمایت از تأمین مالی نیازهای خانوارها به هر نوع کالا همچون لوازم خانگی، اجناس مصرفی و کالاهای بادوام بوده و کاربرد مهم آن در کارت های اعتباری خواهد بود که می تواند موجب رونق جدی کارت های اعتباری شود.
فرق مرابحه با فروش اقساطی چیست؟
بیع مرابحه به معامله ای اطلاق می شود که فروشنده با اعلام بهای کالای خریداری شده، آن را گران تر از قیمت خرید بفروشد. و این معامله می تواند به صورت نقد یا نسیه (اقساطی) صورت گیرد.
فروش اقساطی (نسیه)، معامله ای است که در آن، کالا به مشتری تحویل داده شده، ولی بهای آن بعداً در قالب یک یا چند قسط پرداخت می شود و ممکن است به این لحاظ کمّی گرانتر از فروش نقدی باشد که این امر جایز است.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
مرابحه عبارت است از فروختن به اصل مال با زیاده و سود و به طور کلی خرید و فروش کالا به صورت نسیه به قیمتی بیشتر از قیمت نقد، اشکال ندارد و در حکم ربا نیست.
اوراق مرابحه در بازار ثانویه، قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد ضمن آنکه بازدهی ثابت این اوراق، ریسک پایین آن و سر رسیدهای کوتاه مدت این اوراق آن را جزو اوراق جذاب برای سهامداران خواهد کرد.
اوراق مرابحه یکی از انواع صکوک مطرح در سطح بازارهای بین المللی اسلامی و قراردادی است که شامل فروش یک کالا با در نظر گرفتن بهای تمام شده آن و افزودن مبلغ معینی به عنوان سود به خریدار است.
به طور مثال اگر کارخانه ای به خط تولیدی نیاز داشته باشد، یک نهاد تأمین مالی کننده خط تولید مورد نظر را به صورت نقدی خریداری می کند و با افزودن ۱۰ درصد سود به آن کارخانه می فروشد.
اوراق مرابحه عمدتاً با سررسید کوتاه مدت یک ماه تا ۹ ماه) هستند. بالطبع هرچه مدت سررسید کمتر باشد نرخ سود متعلقه هم کمتر می شود چرا که اصل و سود اوراق در مدت زمان کمتری وصول می شود.
دارندگان این اوراق به صورت مشاع، مالک دارایی مالی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل می شود و در این اوراق دارندگان آن با سرمایه خود کالایی را خریداری کرده و با افزودن درصد معینی سود آن را در اختیار بانی می گذارند.
این اوراق از انواع اوراق بهاداری هستند که بازدهی ثابت دارند .این اوراق نرخ سود ثابتی دارند و ملاک بررسی آنها هم بر مبنای محاسبات مالی و فنی با در نظرگرفتن مدت زمان، ریسک بازپرداخت اوراق در سررسید معین و هزینه های مربوط به تهیه کالا محاسبه می شود.
ساختار اوراق مرابحه باید به تصویب شورای عالی بورس برسد و پس از تصویب در شورای عالی بورس جهت اجرا و تصویب سایر دستورالعمل های لازم به سازمان ابلاغ خواهد شد.
می توان از توانمندی های شرکت بورس کالای ایران برای موفقیت هرچه بیشتر اوراق مرابحه استفاده کرد، این اوراق در بازار ثانویه معامله می شود و قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد. علاوه بر اینکه به دلیل بازدهی ثابت این اوراق، ریسک آن پایین تر است و وجود سررسیدهای کوتاه مدت این اوراق آن را جزو اوراق جذاب برای سرمایه گذاران خواهد کرد؛ بر این اساس می توان سرمایه گذاری در این اوراق را برای سرمایه گذاران تازه وارد و غیر حرفه ای توصیه کرد.
شرکت هایی که به دنبال تامین مالی از طریق اوراق صکوک مرابحه هستند از طریق نهاد واسط و شرکت مدیریت دارایی های مرکزی و این اوراق را انتشار می دهند. این اوراق نیز مانند اوراق اجاره بستری را برای حضور سرمایه گذاران و وجود بازار سرمایه ای کارا فراهم آورد.
منبع : http://www.aftabir.com/articles/view/economy_marketing_business/economy_politic
