در رابطه با سرقفلی یا همان حق کسب و پیشه در حقوق، دو قانون وجود دارد که سرقفلی را با توجه به این دو قانون باید تعریف کنیم: قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ و قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶. نکته‌ای که باید درنظر گرفته شود، آن است که تاریخ قرارداد اجاره مربوط به چه سالی است و براساس آن مشخص کرد که باید قانون سال ۱۳۵۶ را مدنظر قرار داد یا قانون سال ۱۳۷۶ زیرا با توضیحاتی که داده خواهدشد، مشخص میشود که مفهوم سرقفلی در این دو قانون اندکی با یکدیگر متفاوت است.
اگر کسی مکانی را قبل از سال۱۳۷۶ اجاره داده باشد و پس از سال ۱۳۷۶ مجددا این قرارداد تمدید شده باشد، موضوع از حیث حق کسب و پیشه همچنان تابع قانون سال ۱۳۵۶ است.
بر اساس قانون موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ وقتی یک نفر برای مدت زمان طولانی مکانی را اجاره کند و در آنجا تجارت کند، پس از چند سال اشتغال، حق کسب و پیشه و تجارت به مستأجر تعلق می‌گیرد. درواقع می‌توانیم بگوییم: حق کسب و پیشه و تجارت، یک حق است که مستأجر از تداوم اشتغال در مکانی که اجاره کرده است، به دست میآورد.
تقریبا می‌توان گفت مهمترین اختلافات و دعواهایی که براساس قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ در دادگاهها مطرح میشود و بشدت رایج است “دعوای تخلیه مکان مورد اجاره” است. بر اساس قانون سال ۱۳۵۶ مستأجر میتواند پس از تمام شدن مهلتی که در اجاره مشخص شده، در مغازه بماند و مالک نمیتواند به علت تمام شدن مدت زمان اجاره، مستأجر را از مغازه بیرون کند. اما در عین حال در قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ مواردی هم پیش‌بینی شده که مالک (موجر) از طریق این موارد میتواند از دادگاه بخواهد که مستأجر را از مغازه بیرون کند و آنجا را تخلیه کند.
برگرفته از : https://www.mizanonline.com/fa/news/683625
