آیا میدانید بتای سهم چیست؟ ریسک چیست؟ آیا با انواع آن آشنا شده‌اید؟ اگر پاسختان منفی است لطفاً پیش از خواندن این آموزش، مقاله مدیرمالی در رابطه با موضوع ریسک (هفت نوع ریسک که سرمایه‌گذاران در بورس باید از آن دوری کنند) را بخوانید، چراکه نوسان‌پذیری خواهرزاده ریسک است و به‌قول‌معروف، بچه‌ی حلال‌زاده به دایی‌اش میره! پس شناختن ریسک کمک بیشتری به درک نوسان‌پذیری می‌کند.
نوسان‌پذیری به تغییرات خیلی سریع تصمیمات فعالان بازار در مورد خرید یا فروش سهام اشاره دارد که باعث می‌شود قیمت سهام به‌صورت مقطعی، افزایش یا کاهش قابل‌توجهی داشته باشد. نکته مهم مقطعی بودن آن است. روزانه خبرهای متعددی در مورد سهام شرکت‌های مختلف در بازار منتشر می‌شود و فعالان بازار با استفاده از این خبرها، تصمیم به خرید یا فروش سهام یا نگه‌داشتن آن در سبد سهام خود می‌کنند. حال اگر تعداد زیادی از فعالان بازار تصمیم به فروش سهمی بگیرند، آن سهم با افزایش عرضه روبرو می‌شود و بدون توجه به ارزشمند بودن یا نبودن آن، قیمتش کاهش خواهد یافت. این کاهش قیمت موجب افزایش اضطراب سرمایه‌گذاران عجول می‌شود و سرانجام این سرمایه‌گذاران عجول تصمیم به فروش سهام خود می‌گیرند و زیان می‌کنند.
با پیشرفت فنّاوری، نوسان‌پذیری قیمت سهام هم بیشتر شده است. در سال‌های گذشته، اگر شما تصمیم به خرید یا فروش سهام داشتید، ابتدا باید با کارگزارتان تماس می‌گرفتید و تنها راه ارتباطی شما خطوط تلفن بود. آن‌هم فقط در ساعات اداری! اما حالا هر کس یک تلفن همراه هوشمند با اینترنت همراه دارد، اغلب کارگزاری‌ها وب‌سایت اینترنتی دارند، سامانه ثبت سفارش اینترنتی اغلب کارگزاری‌ها راه‌اندازی شده است و کافی است شما در هر ساعت شبانه‌روز به اینترنت وصل شوید و سفارش خرید یا فروش خود را ثبت کنید! سرعت اتفاقات بیشتر شده و از ما انسان‌های عجولی ساخته است… توصیه می‌کنیم صبور باشید و باعجله تصمیم نگیرید.
نوسان‌پذیری همه شرکت‌ها باهم برابر نیستند. برخی سهم‌ها، نوسان‌پذیری بیشتر و برخی دیگر نوسان‌پذیری کمتری دارند. حالا چطور می‌توانیم نوسان‌پذیری را اندازه‌گیری کنیم؟
یک‌راه ساده برای تخمین نوسان‌پذیری، محاسبه ضریب بتای سهم است. بتا یک معیار آماری است که سرنخی را به سرمایه‌گذاران در مورد نوسان‌پذیری می‌دهد. بتا از طریق مقایسه بازده سهام با بازده شاخص بازار سنجیده می‌شود. بتای بازار یک است، هر سهمی که بتای آن بیشتر از یک باشد، نوسان‌پذیری آن از متوسط نوسان‌پذیری بازار بیشتر است و در مقابل هر سهمی که بتای آن کمتر از یک باشد، نوسان‌پذیری پایینی دارد. فرض کنید بتای سهم فرضی ساسمین ۱٫۵ است؛ یعنی نوسان‌پذیری این سهم ۵۰ درصد بیشتر از متوسط نوسان‌پذیری بازار است. همین‌طور بتای سهم باربن ۰٫۸۵ است. نوسان‌پذیری این سهم نیز ۱۵ درصد کمتر از متوسط نوسان‌پذیری بازار است.
بنابراین اگر نوسانات روزانه قیمت‌ها، شمارا آزار می‌دهد و اضطراب شمارا بیشتر می‌کند بهتر است در سهامی سرمایه‌گذاری کنید که بتای آن‌ها کمتر از یک است. متأسفانه شرکت‌های اطلاع‌رسانی بتای سهام شرکت‌ها را گزارش نمی‌کنند و شما بایستی خودتان اقدام به محاسبه آن کنید.
خبر خوش اینکه نرم‌افزار اکسل این محاسبه را برای شما آسان کرده است. کافی است با آموزشی کوتاه خودتان قادر خواهید بود به‌سرعت بتای روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه سهام مختلف را محاسبه کنید.
منبع: مدیرمالی
