نعمت احمدی در گفت وگو با گروه راهبرد خبرگزاری دانا در تبیین جرم یقه سفید گفت: یقه سفید ها در مقابل یقه چرکین ها هستند. مجرم از دید لمبروزو (یک جرم شناس) آدم هایی هستند که میمیک صورت خاصی دارند و از ظاهر آنها می توان تا حدودی به تبهکار بودنشان پی برد. در واقع جرم از آن تبهکاران است.
دلایل ارتکاب به جرم یقه سفیدی
این حقوق دان در ادامه افزود: در کشورهایی که نظارت دقیق بر عملکرد مسوولین دولتی نمی شود و از یک حاشیه امنی برخوردار هستند، مسوولینی که خودشان باید در کارها ناظر باشند، اگر خود این مسوولین جرم مرتکب شوند، یقه سفید محسوب می شوند. مجرم یقه سفید در مقابل آن تبهکاری که ظاهرا یک شخص خشن است و شغل معینی ندارد، تعریف می شود. این تعبیری است از افرادی که ظاهری آراسته و باطن بدی دارند و ظاهر آراسته آنها به تبع پست و مقامی که دارند، شکل می گیرد و این افراد به تبع مقامی که دارند مرتکب جرم می شوند.
نفوذ یقه سفیدها
احمدی در ادامه با اشاره به ظاهر یقه سفیدها اظهار داشت: افراد یقه سفید عمدتا افراد اتو کشیده ای هستند که کسی به این افراد برای ارتکاب به جرم شک نمی کند. مثلا در مساله ۳ هزار میلیارد – که من کاری به صحت و سقم آن ندارم- در این قضیه گناه کسانی که الان به اعدام محکوم شده اند، به نظر من این افراد کاسب هستند و دنبال سو استفاده است. وقتی مجری قانون هم به نوعی به وی چراغ سبز بدهد، آن شخص شروع به سو استفاده می کند. اما شخص یقه سفید (که در این قضیه شامل نماینده مجلس تا معاونان وزیر می شود)، آن شخص باید مجازات سنگین شود. در مورد مساله ۳ هزار میلیارد هم اگر قرار است کسی مجازات شود، باید یقه سفیدها مجازات شوند که در این مورد شامل روسای بانک های درگیر، نمایندگان مجلس و معاونان وزیرانی که درگیر هستند، مجازات شوند.
سیاسیون و یقه سفیدی
وی در پاسخ به این سوال که آیا یقه سفید الزاما پست سیاسی و یا مقام اداری دارد؛ گفت: یقه سفید می تواند یک شخص عادی هم باشد. مثلا می تواند یک شخص کارخانه دار ثروتمند باشد. در واقع یک بازاری دارای امکانات مادی یقه سفید محسوب می شود. یقه سفید می تواند جزو افراد ذی نفوذ باشد. یعنی یقینا این فرد دارای سمت سیاسی نیست. اما در ادبیات فعلی جهان یقه سفید را بیشتر افراد دولتی قلمداد می کنند. یعنی کسانی که به ترفند نیاز ندارند.
این استاد حقوق با اشاره به مساله ۳ هزار میلیارد دلار یادآور شد: در مورد مساله ۳ هزار میلیارد دلار همه مسوولان به این قضیه نام اختلاس را گذاشتند. این اختلاس نبود. اختلاس یعنی اینکه شخصی پول بیت المال را در اختیار دارد و از آن به نفع خود استفاده کند. ولی وقتی شخصی کارخانه درست کرده و سرمایه گذاری کرده است و با آنها سند جعلی داده است و یا رییس بانک را فریب داده است و آن رییس را همدست خودم کرده ام، این شخص کلاهبردار است نه اختلاس کننده!
تفاوت جرم یقه سفید و رانت
این حقوق دان در ادامه با اشاره به تفاوت رانت و جرم یقه سفیدی گفت: رانت وصف مجرمانه ندارد. این موضوع را با یک مثال توضیح می دهم. مثلا یکی از آشناهای شخصی رییس بانک است و آن شخص با مراجعه به آشنای خود در بانک می تواند پرونده های خود را مثلا در اخذ وام تسریع ببخشد، یا می تواند از طریق آن شخص وام های کلانی بگیرد و یا اصلا رییس بانک به آشنای خود اطلاعاتی خاصی در زمینه سرمایه گذاری های بانک می دهد که شخص می تواند به نفع خود از آنها استفاده کند. در واقع رانت یعنی استفاده از نفوذ یک شخص، بدون اینکه تخلفی صورت گرفته باشد.
منبع : http://danakhabar.com/fa/news/1159885
