در پی سلسله تصمیمات غافلگیرانه و سیاست‌های چکشی بانک مرکزی در فضای سرکوب مالی، اخیرا شاهد ابلاغیه تبدیل نحوه محاسبه سود سپرده‌های کوتاه‌مدت از روزشمار به ماه‌شماره بودیم. به عبارتی بانک‌ها به حداقل مانده در ماه سود پرداخت می‌کنند.
یکی از دلایلی که برای اجرای این طرح می‌توان متصور بود، کاهش التهاب بازار پولی از طریق کاهش سرعت گردش پول، جلوگیری از خلق پول و تضعیف موقت کارکرد پول بود. با توجه به کاهش نرخ موثر سود پرداختی حساب‌های کوتاه‌مدت و کاهش بهای تمام شده پول بانک‌ها، تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات سریع بدون رعایت بهداشت اعتباری صحیح کاهش می‌یاید و با حوصله و بررسی اصولی و اعتبارسجی کامل نسبت به پرداخت تسهیلات اقدام می‌کنند و پول داغ کمی خنک‌تر می‌شود. در نتیجه شرایط پرداخت تسهیلات بهبود می‌باید و امکان دارد تامین مالی برای بخش مولد اقتصاد ارزان‌تر شود.
از جنبه کاهش سرعت گردش پول می‌توان گفت تمایل سپرده‌گذاران به جابجایی منابع کاهش می‌یابد و حداکثر یکبار در ماه نسیت به پرداخت پول اقدام می‌کنند که این مسله از رقابت نرخ بین بانک می‌کاهد. بنابراین ریسک نقدینگی بانک‌ها کاهش می‌یابد. البته بانک مرکزی فعلا اصراری به کاهش نرخ سپرده‌های بلندمدت نداشته و درحال حاضر این سپرده‌ها با نرخ ۲۰ درصد افتتاح می‌شوند.
اما نکته اصلی که تمام عواید دستورالعمل فوق را تحت شعاع قرار می‌دهد، عدم توجه به زمان اجرا و ضعف در نظارت و مهم‌تر از همه استعداد ایجاد حباب قیمت بازارها است. در شرایط کنونی روابط بین‌الملل ایران و هرگونه اقدام منفی اعضای گروه ۵ بعلاوه ۱ و اقتصاد هیجانی ناشی از اربیتراژها دو تصمیم برای سپرده‌گذاران پیش‌رو می‌گذارد.
سپرده‌گذاران هم به دو دسته خرد با منابع کمتر از ۵۰ میلیون تومان و بالاتر تقسیم می‌شوند. عموما سپرده‌گذاران خرد به دنبال کسب درآمد بدون ریسک از محل سپرده‌گذاری با نرخ‌های بالاتر دارند. بنابراین بهترین فرصت برای آنها افتتاح حساب بلندمدت با نرخ ۲۰ درصد است که سود ۸۰۰ هزارتومان را ایجاد می‌کند.
اما گروه دوم از سپرده‌گذاران که به لحاظ منابع و همچنین توانمندی خرید و فروش خانه را دارند و می‌توانند ارز قابل‌توجهی خریداری کنند، منابع خود را به این سمت سوق می‌دهند. البته بازار سرمایه دستخوش اتفاقات مثبت خواهد شد. بنابراین سپرده‌گذاران کلانتری که در طول یکسال آینده اقدام برداشت پول از بانک خواهند نمود، به دلیل نرخ شکست ۱۰ درصد به هیچ عنوان حساب یکساله افتتاح نمی‌کنند.
در این شرایط که نرخ موثر کوتاه‌مدت کمتر از ۱۰ درصد است و حاشیه سود بالای بازارهای طلا به دلیل مناسبت‌ها و جشن‌های پایان سال و بازار ارز به دلیل التهابات سیاسی و سیگنال‌های کسری بالای بودجه ایران و افزایش بی‌مهابای قیمت مسکن را به این بازارها خواهند آورد.
ناگفته نماند که این تصمیم بیشتر به نفع گروه‌‍های رانتی در بازار سرمایه شده است. در مجموع در میان‌مدت اقتصاد ایران یعنی ۱ ماه آینده التهاب بازارهای دیگر به اوج خود می‌رسد و شاید در اردیبهشت کمی از التهاب آنها کاسته شود.
منبع : https://tejaratnews.com/insight
