استفاده از عمل دیگری وقتی اتفاق می‌افتد که کسی از کار دیگری بهره‌مند شود بدون اینکه قانون این اجازه را به او داده باشد یا بین آنها قراردادی با این عنوان منعقد شده باشد؛ در این‌صورت شخصی که کاری را برای دیگری انجام داده مستحق دستمزد است.
استفاده از عمل غیر شروطی دارد:
۱- کسی به موجب امر دیگری اقدام به انجام عملی نماید؛ پس باید حتما طرف مقابل خواسته باشد که کسی برایش آن کار را انجام دهد.
۲- عرفاً برای آن کار اجرت داده‌شود یا به نحوی باشد که کسی که کار را انجام می‌دهد خودش را برای گرفتن دستمزد آماده کرده باشد (حتی اگر در عرف برای آن کار پولی پرداخت نشود.).
۳- دستمزد از قبل معین نشده باشد. اگر قبلا تعیین شده باشد، بین آنها در واقع قرارداد منعقد شده و بخاطر همین قرارداد، شخص مستحق دستمزد است؛ اما اگر از قبل دستمزدی تعیین نشده باشد و تمام شروطی که نام می‌بریم را داشته باشد، شخص با توجه به بحث استفاده از عمل غیر مستحق دریافت دستمزد است.
۴- کسی که کار انجام داده، قصد انجام آن کار بدون دستمزد را نداشته باشد.
مثال: شما از شاگرد نقاش محله‌تان می‌خواهید منزلتان را رنگ کند. می‌دانیم که در عرف، مردم برای انجام چنین کاری پول می‌گیرند و شاگرد هم در اینجا قصد رنگ‌آمیزی رایگان نداشته است. همچنین قبل از انجام کار، با هم در مورد دستمزد توافق نکرده‌اید. در این حالت، شما وظیفه پرداخت دستمزد رنگ‌آمیزی را به او دارید.
قانون‌گذار در همین مورد، به کارهایی که زن در خانه شوهر انجام می‌دهد اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر زن کارهایی را که شرعاً بر عهده او نبوده انجام دهد که عرفاً برای آن کار در جامعه دستمزد در نظر می‌گیرند، مستحق دریافت دستمزد مناسب است؛ به شرطی که زن قصد انجام رایگان کارها را نداشته باشد.حال به مبحث استفاده از مال دیگری می‌پردازیم.
هر گاه کسی به موجب اجازه صریح یا غیر صریح مالکی، از مال او استفاده کند، به شرطی که صاحب مال اجازه استفاده رایگان را نداده باشد، صاحب مال مستحق گرفتن اجرت می‌باشد.
پس در اینجا هم باید چند شرط رعایت شود تا صاحب مال مستحق شناخته شود:
۱- باید کسی از مال دیگری استفاده کرده باشد؛ مثلا از اتومبیل دیگری استفاده کند یا در خانه کسی سکونت کند.
۲- مالک اجازه صریح یا ضمنی (غیر صریح) داده باشد؛ اجازه ضمنی یعنی بطور مستقیم نگفته که می‌توانی از اتومبیل من استفاده کنی اما از کلیت صحبت و رفتار او می‌توان فهمید که رضایت داشته است.
۳- استفاده کننده از قبل اجرتی برای صاحب مال در نظر نگرفته باشد. (مانند استفاده از عمل غیر)
۴- قصد مالک، استفاده رایگان طرف مقابل نباشد. در این صورت، نمی‌تواند درخواست اجرت بکند.
منبع : http://mahdad.ir
